NASIL ÇEKİLDİ?? SABUN KÖPÜĞÜNÜN RENKLİ DÜNYASI

    Makro fotoğrafçılığın en ilgi çekici yanlarından biri de günlük işlerinizde sık sık rastladığınız sıradan objelerin detaylarındaki o nadide yapıyı gözler önüne sermesidir.

     Buna en güzel örneklerden biri de sabun köpüğünün detay görselleridir. Uzaktan durgun, renksiz ve hareketsiz gibi görünen bu baloncuklar aslında çok hızlı hareket ederler ve yakın plana alındıkları zaman ışık kırılmalarından dolayı rengarenk bir görünüm kazanırlar.

     Peki, sıradan bir sabun köpüğündeki bu detayları nasıl gün yüzüne çıkarırız?

 Sabun köpüğünün renkli dünyasını gözlemleyebilmek için ne tür bir ekipmana ihtiyacınız olacak?

     Bu tür bir fotoğraf çekebilmek istiyor, ama elinizde çok fazla ekipman mevcut değilse hiç üzülmeyin. Çünkü sınırlı sayıda ekipman kullanacağız.

•      Lens olarak makro objektifiniz varsa şanslısınız; ancak yoksa, elinizdeki lenslerin en kısa netleme mesafesine sahip olanını kullanmaya çalışın. Bu durumda büyük köpükler üzerinde çalışın.

•      Işık kaynağı olarak tepe flaş kullanacağız. Ama kablosuz tetikleyici ile tabii ki.

•      En önemli malzeme olarak softbox dediğimiz kutu. Onu nereden bulayım demeyin, kendimiz yapacağız.

•      Küçük bir kaba 3-4 yemek kaşığı Dalin şampuan (ben dalin koydum), çok az sıcak su ve 1-2 tatlı kaşığı şeker koyup karıştırıp hazır edin.

•      Tripod size stabilite kazandıracaktır.

Kurulum Aşaması

     Kurulum aşaması genel olarak yanda görüldüğü gibidir.

Burada boş bir akvaryumun üzerinde duran kutu benim yaptığım softboxtır. 

    Bu çekimin en önemli unsuru bu softbox olmakta. Ne kadar büyük olursa o kadar iyi. Eğer böyle bir kutunuz yoksa ayakkabı kutusunun kapağını çıkarın, içini folyo ile kaplayıp açık kalan yüzeye beyaz bir bez zımbalayın. Flaşın gireceği bir delik açın, işlem tamamdır.

    Önemli noktalardan bir diğeri de köpüğün softboxa yakın olması. Yaklaşık 5-10 cm kadar yakın olmalı ve mümkünse tam tepesinde bulunsun. Çünkü ışığın vurduğu alanı fotoğraflayacağız. 

    Arkaplan olarak siyah fon kullanmayı unutmayın!

Çekim Aşaması

•      1/100 - 1/200 arası bir perde hızı ve f/11 - f/16 arası bir diyafram kullanın. 

•      Pipetle kaba üfleyerek köpük oluşturun.

•      Çok fazla oyalanmadan tepe bölgeye odaklanın, vizörden renk hareketlerini net bir biçimde gördüğünüz an çekimi yapın.

•      Baloncuğun en renkli olduğu an oluştuğu andır. Bekledikçe renksizleşir. En renksiz olduğu anda ise patlamaya hazırdır.

Fotoğraf işleme

     Fotoğraflarınızı her zaman RAW formatında çekin. Bunları Lightroom veya raw işleme programınızda işleyip jpege çevirin.

     Ipucu: siyah ton ve gölgeleri mümkün olduğu kadar azaltın.

ÖRNEK SONUÇLAR

NASIL ÇEKILDI? DAMLADAKI YANSIMA

     Su damlası içindeki yansımalar her zaman ilgimi çekmiştir. Ben de bununla ilgili hem bir deneme yapmak hem de tecrübemi paylaşmak istedim.

     Hemen belirtmeliyim ki, bu tip fotoğraflar da niteliği itibarı ile Makro fotoğrafçılık alanına girmekte. Bu nedenle lens olarak bir makro lens kullanmanız size kolaylık sağlayacaktır.

    Ama elinizde makro lensiniz yoksa üzülmeyin. Minimum netleme mesafesine sahip olan lensinizi alıp, işe koyulabilirsiniz. Mesela benim daha önce 18-55 lensle de çekilmiş benzer fotoğraflarım olmuştu. Çünkü 18-55 lenslerin de netleme mesafesi bayağı küçük sayılabilir. Bu da lensin makro kabiliyetini artırıyor.

     Hemen konuya girecek olursak, böyle bir fotoğraf çekebilmek için nelere ihtiyacımız olduğuna bakalım.

•      Öncelikle bir tripodunuz olmalı. 
•      Kadrajınızı sığdırabileceğiniz kadar genişlikte düz ve lekesiz bir cam
•      Damlanın içinde görmek istediğiniz obje. (boncuk, sticker vs..)
•      Damlalık
•      Objenin arkasına bir fon. (açık renk tavsiye ederim)
•      Damlalar için hazırlanmış çözelti. (tarifini yazacağım)
•      Beyaz renk kuvvetli masa lambaları

Kurulum Aşaması

   
     Bu tip bir fotoğrafın bütün püf noktaları aslında kurulum aşamasında saklı kalıyor. Bu aşamayı ne kadar başarılı geçerseniz sonuç o kadar kaliteli çıkacaktır.

      Mantık şudur: Cam üzerindeki damlalara 90 derecelik bir açıyla dikey bakan objektifle, damlaların altında bulunan ve aydınlatılmış nesnelerin damla içindeki yansımasını yakalamak.

• Cam yüzey üzerine damlaları yerleştirin. Bu damlaların sıklığı, kapladığı alan ve büyüklüğünü kullandığınız lense göre belirlersiniz. Benim gibi yüksek odak uzaklıklı (100mm) bir makro lens kullanırsanız damlalarınız küçük olmalı. Bu nedenle bunu tavsiye etmiyorum. Net alan derinliği problemi de cabası...

• Bu nedenle objektifinizin cam yüzeye tam dikey durduğundan emin olun. Yatay bir açı verirseniz fotoğraf çöp olmayabilir; ama netlenmeyen alanlar ortaya çıkacaktır.

• Aydınlatma konusunda azami özen gösterin. Yansımayı sağlayacak olan ışıktır. Bu nedenle siz ışığı bozarsanız yansıma da bozulur.

• Işığı doğrudan damlalara vermeyin, ışık yansıması oluşur.

• Aydınlatmayı daha çok objeler üzerine yapın.

• Makineyi damlaların üzerine yerleştirmeden önce gözünüzle kontrol edin. Objelerin damlalara olan uzaklığını ayarlayın. Objelerin konumu kompozisyona doğrudan etki eder. 

• Objeniz benimki gibi eğimli bir alanda durmasın. Çünkü netlik problemi yaşarsınız.

     Makro lens kullanacakların dikkatine! Mümkünse düşük odak uzaklıklı bir lens kullanın. Çünkü odak uzaklığının yüksek olması ve çalışma alanının kısıtlılığı, ister istemez net alan derinliği problemi oluşturuyor. Bu nedenle düşük odak uzaklıklı bir makro lens ile daha geniş bir alanın ve büyük damlaların çekimini net alan derinliği problemine takılmadan gerçekleştirebilirsiniz.

Çekim Aşaması

 
     Makinenizi damlalara dik bakacak şekilde yerleştirdikten sonra canlı önizlemeyi açın. Makinenin çekim modu Av (Diyafram öncelikli) modda olabilir. Diyaframı f/14-f/16 arasında tutarak, manuel netleme ile objeyi netlemeye çalışın.

     Dikkat!! Objeyi netlemekten kastım, damlanın içindeki yansıyan görüntüsüdür. Damla bir mercek gibi davrandığı için oluşan yansıma görüntünün uzaklığı farklıdır. Bu nedenle muhtelemen en yakın odaklama mesafesi civarında çalışacaksınız. Yani objenin aksi damlanın kendinden daha yakın mesafede olacaktır.

     Damla içindeki yansımayı netledikten sonra kumanda veya zamanlayıcı yardımıyla çekiminizi yapın.

     Dikkat!! Diyaframınız kısık olduğu ve sürekli ışık kullandığınız için enstantane hızınız 1/10, 1, 2 saniyelere kadar gelebilir. Bu durumda titreşim problemi yaşamamak için perde kilidini aktif hale getirmeniz gerekebilir. (canlı önizleme modunu kullanmadıysanız)

     Çekiminiz başarılı mı? Tebrikler!!!
     Değil mi? O zaman netlik halkasını biraz sağa sola çevirerek denemeler yapın.

     Hala olmadı mı? O zaman benim gibi net alan derinliği probleminin kurbanı oldunuz. Tek ilacınız Focus Stacking. :) Ne olduğunu bilmiyorsanız, tıklayın.
 
     Yukarıda bahsettiğim gibi ben 100mm makro lens kullandığım için netlik problemi yaşadım. Bunu da focus stacking tekniği kullanarak aşmaya çalıştım.

     Bunu yaparken konuyu netlemeye başladığımda ilk netlenen yerden itibaren konuya makro ray vasıtası ile yaklaşarak 10 civarında fotoğraf çektim ve bunları birleştirdim. Bu konuya yabancı iseniz fikir vermesi açısından buradan inceleyebilirsiniz.

DAMLANIN TARİFİ

    
      Su çok akışkan olduğu için bunu belli bir kıvama getirmek gerekli. Bu nedenle çeyrek çay bardağı şekerin içine bir o kadar su ekleyip kaynatın. Yaklaşık 10 dk kaynasın. Sonra soğutun, kıvamlı bir şerbet haline gelecektir. Akışkanlığını kaybederse biraz daha su eklersiniz



      Sizlere çekmeye çalıştığım kompozisyonla ilgili tecrübemi aktarmaya çalıştım. Umarım başarabilmişimdir.

Saygılar...

   

Focus Stacking (Odak istifleme tekniği) Nedir (Bölüm 2)

     Bu bölümde focus stacking işlemi için çekilen fotoğrafların çeşitli yazılımlar yardımıyla nasıl birleştirildiğinden bahsedilecektir. Birleştireceğimiz fotoğrafların nasıl çekildiği konusunda fikriniz yoksa, birinci bölümü buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

     Odak istifleme yöntemi için genellikle 3 farklı programdan biri kullanılmakta. Bunlar:

     1) Photoshop
     2) Helicon Focus (kullanımı Zereneye çok benzediği için ayrıca bahsetmeyeceğim)
     3) Zerene Stacker


     Bahsi geçen programların kısa bir tanıtımını yapmak istiyorum. Ancak bundan önce bir kaç uyarıyı belirtmem gerekir:

     1) Unutmayın ki, makro fotoğrafçılık bir detay fotoğrafçılığı olduğu için hiç bir detayı es geçemezsiniz.

     2) Bu programlar birleştirme işlemini kontrast farklılıklarını göz önüne alarak yerine getirdikleri için fotoğraflarınızdaki net alanların mükemmel kontrasta sahip olmasına dikkat etmelisiniz.

     3) Aksi takdirde hangi programı kullanırsanız kullanın, sonuçlar hayal kırıklığından öteye gitmeyecektir.

     4) Fotoğraflarınızı RAW formatında çekin, düzenlemek gerekiyorsa düzenleyin ve biraz sonra anlatacağımız formatlardan hangisi uygunsa o formatta kaydedin.

     5) Bu programlardan alacağınız ilk sonuçlar genellikle tatminkar düzeyde olmayacaktır. Programların verdiği çıktı fotoğraflar (birleştirilmiş fotoğraflar) da genellikle düzenlenmeye muhtaçtır.


     Şimdi programlara göz atalım.

PHOTOSHOP

     Photoshop programında birleştirme (odak istifleme) yapmak istiyorsanız şu adımları takip edin.

     1) File Menusu (Dosya menüsü) içinden Script > Load Files Into Stack (Dosyaları yığına yükle) seçeneğini seçin

     2) Açılan pencerede files seçeneği seçili ken Browse üzerine tıklayın

    3) Dosyalarını seçtikten sonra altta bulunan "Attempt automatically Align Source Images" (Dosyaları otomatik olarak hizalamayı dene) seçeğini de işaretleyip Tamam deyin.

    4) Dosya sayısı ve boyutuna göre bir müddet bekleyeceksiniz. Daha sonra fotoğrafların katmanlarda (layer) hizalanmış olduğunu göreceksiniz.

     5) Yukardaki gibi bir ekranı görüyorsanız şimdi ilk katmana (layer) bir kere tıkladıktan sonra en son katman üzerine gelin ve shift tuşu basılı iken ona da tıklayın. Bütün katmanları seçmiş olacaksınız.

    6) Şimdi Edit (düzenle) > Auto Blend Layers (Katmanları otomatik karıştır) seçeneğini tıklayın.

     7) 

     Açılan pencereden Stack Images tıklayın ve bekleyin. 

     Bu işlemlerden sonra photoshop programı birleştirme yapmaya başlayacaktır. Maskeleme işlemleri vs.. den sonra birleştirilmiş görüntü ekranınızda görünecektir.

     Photoshopun Artıları:

     #) Başlangıç aşamasında tercih edilebilir.

     #) Kolay kullanım

     #) Işlemleri otomatik yapar.

    Photoshopun Eksileri:

     #) Hantal

     #) Ram düşmanı denecek kadar kaynak tüketir.

     #) Işlemlere müdahale şansınız kısıtlı.

     #) Ram uyarısı verip aniden çalışmayı durdurabilir.

ZERENE STACKER

     Zerene de  Photoshop ya da Helicon Focus gibi stacking işlemi yapabilen başarılı programlardan birisi.

Kullanımı için şu adımları izleyin

     1) File menüsünden add file seçin.

     2) Stack Menusunden Align and Stack (Both) seçeneğini seçip bekleyin.

    3) Kontrast Maskesini ayarlayın. Yani, ön plana çıkan objeyi saran bir siyahlık arka planı kaplayıncaya kadar çubuğu sola kaydırıp tamam deyin.

     4) Bekleyin... SONUÇTA İKİ FARKLI YÖNTEMLE BİRLEŞTİRİLMİŞ FOTOĞRAFINIZ OLACAKTIR. Bunları file menüsü içinden istediğiniz formatta kaydedip photoshop üzerinde bunları düzenleyebilirsiniz.

     

     Zerene'nin Artıları:

     #) Hızlı

     #) Iki farklı teknik kullanarak birleştirme yapar. (Depth Map ve P max)

     #) Kendi içinde rötuş seçeneği mevcut.

     #) Tif. Formatını işleyebiliyor ve kaydedebiliyor. Bu nedenle kalite kaybı yaşanmıyor.

Bu yazımda kısaca stack yapabilen yazılımlardan bahsettim. Umarım faydalı olabilmişimdir. 

     Saygılarımla...

Focus Stacking (Odak istifleme tekniği) Nedir (Bölüm 1)

     

      Focus Stacking, diğer adıyla odak istifleme yöntemi genellikle makro fotoğrafçılıkta kullanılan ve çekilen objenin her noktasının aynı netlikte olmasını sağlayan bir fotoğrafçılık tekniğidir. 

      Bilindiği üzere makro fotoğrafçılıkta en büyük problemlerden biri de net alan derinliğinin çok küçük olmasıdır. Özellikle yüksek büyütme oranlarına çıkıldıkça bu net alan derinliği o kadar küçülür ki, siz diyaframı ne kadar kısarsanız kısın tek bir karede elde edeceğiniz net bölge, bir arının çenesi veya bir karıncanın anteninin bir kısmı kadar olacaktır. Işte bu nedenle objenin tamamında netlik sağlamak amacıyla netlemeyi objenin önden arkaya doğru farklı noktalarına yaparak elde edilen kareleri birleştirmek gerekir. Işlemler neticesinde elde edilecek görselin her tarafı (ya da istenilen alanın tümü) net ve keskin bir görünüme kavuşmuş olacaktır. Çeşitli ekipmanların desteği ve yazılımların yardımı ile bu net alan veya noktaların birleştirişmesi işlemine Focus Stacking ya da Türkçe karşılığı olarak "Odak istifleme" tekniği denir.

     Focus Stacking Tekniğini Uygulamak Için Hangi Ekipmana Ihtiyaç Vardır?

     Bu tekniğin temel amacının çekimi yapılan nesnenin tüm bölgelerinin net olmasını  sağlamak olduğunu söylemiştik. Temel mantığı ise, objenin (önden arkaya ya da arkadan öne doğru) küçük bölgelerini netlemek ve daha sonra net bölgeleri birleştirerek yeni bir görsel elde etmektir. Burada netleme yapmak için yapmamız gereken işlem makineyi objeye doğru yakınlaştırıp uzaklaştırmak olacaktır. Makine sabit olarak tek bir alanı netliyor olacağından objeye yaklaştıkça netlenen alan objenin arkasına doğru kayacaktır. Kadrajın ileri veya geri hareketi sırasında sağa veya sola hareket etmesi dikkat edilmesi gereken hususların başında gelir. Bu nedenle özellikle yüksek büyütme oranı söz konusu olan (3X,4X ve üzeri) makro çekimlerde 

     1) Sağlam ve stabil bir tripod

     2) Makro çekim kızağı (Macro Rail Slider)

     3) Kablolu / Kablosuz deklanşör (Ben android uygulaması kullanıyorum)

Gerekli olacaktır. 

    Ancak yapacağınız çekimler, nitelik itibarı ile elinizdeki milimetrik titreşimden dolayı kadrajı bozacak, objenin fotoğraftan dışarı taşmasına neden olacak kadar hassas değilse, yani ortalama 1:1 ya da biraz üzeri kadar bir büyütme söz konusu ise bu ekipmanlara ihtiyaç duymadan, objeye yaklaşıp uzaklaşma yoluya netlik sağlayarak da bu tekniği uygulayabilirsiniz.

     Focus Stacking Tekniğinin Adım Adım Uygulanması ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

     Uygulamaya geçiş için yapılması gerekenler sırasıyla

     1) Tripotunuzu kurun

     2) Makro rayı tripotunuza sabitleyin

     3) Makinenizi makro raya sabitleyin

     4) Bütün bağlantıların sağlamlığını kontrol edin

     5) Vizörden objenize bakın ve objenin lense en yakın noktası netleninceye kadar makro rayı ileri geri hareket ettirin.

     6) Makinenizin kablolu / kablosuz deklanşörle çalıştığını kontrol edin, emin olun.

     7) Çekim yapın

     8) Her çekimden sonra makro rayı çok küçük hareketle ileri doğru hareket ettirip bir çekim daha yapın.

     9) Objenin en uzak bölgesinin de netlendiğini gördüğünüz zaman çekimi bitirin.

   10) Fotoğraflarınızı Photoshop , Helicon Focus, Zerene Stacker gibi bir program yardımıyla birleştirin.(Sonraki yazımda detaylı olarak bu programlardan ve birleştirme işleminden bahsedeceğim)

                                                                                                                      Klasik bir focus stacking düzeneği

     DIKKAT!

     Flaş kullanmayacaksanız (ki bazen kullanmak istemeyeceksiniz) pozlama süresi uzayacağı için makinenizde ayna kilidini aktif tutun. Zaman ayarlı çekim yapın ve mümkünse kablosuz deklanşör kullanın. Çünkü ayna kalktığı anda çekim başlarsa aynanın titreşimi fotoğrafı etkileyecektir. Çekim yaptığınız süre boyunca odada dolaşmamaya özen gösterin. Yerdeki ahşapların esnemesi bile kadrajı rahatlıkla bozabilir.

     Bu bölümde özellikle makro çekimlerde kullanılan bir teknik olan focus stacking tekniğinin ana hatlarından bahsetmeye çalıştım. Ikıncı bölümde Yazılımlarla birleştirme konusunu ele alarak bu konuda en çok kullanılan 3 farklı programın detaylı incelemesinden bahsetmek istiyorum. 

     Saygılarımla.